بازاریابی و آشنایی با مراحل آن در کسب و کار
در عصر حاضر که تنوع محصولات و خدمات به شدت در حال گسترش است و رقابت برای جذب مشتری هر روز سخت‌تر می‌شود، لزوم آگاهی و استفاده از روش‌های بازاریابی هر روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
اما مفهوم بازاریابی چیست و این موضوع چرا این قدر مهم است؟
در این مقاله به تعریف علم بازاریابی، دلایل اهمیت این موضوع و تشریح مراحل آن خواهیم پرداخت. اگر می‌خواهید با مفهوم بازاریابی بیشتر آشنا شوید این مقاله را که با سرفصل‌های زیر آماده شده است، بخوانید:
- بازاریابی به چه معنا است؟
- چرا بازاریابی تا این حد موضوع مهمی است؟
- مراحل بازاریابی چیست؟
بازاریابی به چه معنا است؟
بازاریابی به زبان ساده استخراج ارزش‌ها و ویژگی‌های شاخص محصولات و خدمات شما و معرفی این ویژگی‌ها به مشتری است.
برخلاف تصور عام بازاریابی فقط یافتن مشتری مناسب برای یک محصول یا خدمات نیست. بلکه مهم‌ترین بخش آن مهارت پیدا کردن ویژگی‌های مثبت محصول یا خدمات و معرفی کردن آن است.
در حقیقت اگر نتوانید در بازار پر رقابت امروز برای محصولی که می‌فروشید یا خدماتی که ارائه می‌دهید ویژگی و شاخص‌های مثبتی پیدا کنید، احتمالاً نمی‌توانید به‌خوبی بازاریابی کرده و آن را به راحتی بفروشید.
چرا بازاریابی تا این حد موضوع مهمی است؟
سؤال بیشتر کارآفرینان و مدیران این است که چرا باید بازاریابی داشته باشیم؟
برای پاسخ به این سؤال باید بدانیم چرا مردم باید محصول شما را بخرند؟
- در واقع اگر شما نتوانید پاسخ محکم و قانع‌کننده‌ای برای این سؤال داشته باشید نمی‌توانید انتظار داشته باشید که محصول شما فروش موفقی داشته باشد.
- این پرسشی است که بسیاری از تولیدکنندگان یا ارائه‌کنندگان خدمات خیلی دیر متوجه اهمیت آن می‌شوند.
- پس بازاریابی قبل از فروش وارد عمل می‌شود و محصول یا خدمت شما را برای یک فروش موفق و پرسود آماده می‌کند.
از این جهت حتی اهمیت آن بیشتر از مرحله فروش است، چون اگر بازاریابی موفقی نداشته باشید قطعاً فروش موفقی هم نخواهید داشت.
مشتری در چه صورتی خرید می‌کند؟
در مرحله‌ی بازاریابی یک محصول یا خدمات سوالات بسیاری توسط تولید کننده یا ارائه کننده مطرح می شود. اما کارشناسان بازاریابی معتقدند پاسخ به این چهار سؤال اساسی مشخص می‌کند که آیا در نهایت مشتری از شما خرید می‌کند یا خیر؟
- محصول یا خدمات: چه چیزی برای فروش یا خدمات دارید؟ آیا محصول یا خدمت شما نیاز مشتری را پوشش می‌دهد؟
- قیمت: مشتری چه مبلغی را می‌تواند برای دریافت محصولات یا خدمات شما پرداخت کند؟
- محل: مردم انتظار دارند کجا محصولات یا خدمات شما را خریداری کنند؟
- ارائه: نحوه ارائه محصولات یا خدمات شما به چه شکلی برای مشتری مطلوب است؟
این چهار پرسش به ظاهر ساده در حقیقت ارکان بازاریابی هستند و مشخص می‌کنند که فروش چگونه خواهد بود.
مراحل بازاریابی چیست؟
در واقع فرآیند بازاریابی حتی به قبل از طراحی محصول برمی‌گردد.
شما با بررسی نیاز مشتری تغییرات لازم را در محصولات خود ایجاد می‌کنید. برای این منظور باید نیازهای مشتری را درک کنید. هرچه بیشتر بتوانید انتظارات مشتری را برآورده سازید مشتریان رضایت بیشتری خواهند داشت.
موارد زیادی وجود دارد که در مورد محصولات خود باید در نظر داشته باشید. به عنوان مثال:
- اگر محصول جدیدی تولید می‌کنید باید بررسی کنید که آیا تقاضایی برای آن محصول وجود دارد یا خیر؟
- باید بدانید که آیا افراد واقعاً به محصول شما نیاز دارند؟
- این نیاز تا کجا ادامه پیدا کرده و تا چه حد بزرگ و جدی است؟
همچنین اگر محصولی را تولید و عرضه می‌کنید که پیش از این وجود داشته است، باید مردم را مطمئن کنید که محصول شما مزایای بیشتری نسبت به محصولات مشابه خود دارد. مثلاً قیمت مناسب‌تری دارد یا از کیفیت بالاتری برخوردار است.
آزمایش کردن محصول
یکی دیگر از مهم‌ترین اجزای بازاریابی آزمایش کردن محصول است.
بسیاری از شرکت‌ها و افراد محصولی آماده می‌کنند که به نظرشان ایده آل است اما این محصول باید آزمایش شود. یعنی باید در بازار واقعی آن را ارائه کنید تا مطمئن شوید که محصول شما تقاضا دارد.
اگر تقاضایی وجود نداشته باشد شما پول و زمانتان را هدر داده‌اید.
قیمت گذاری
قیمت‌گذاری یکی دیگر از مراحل مهم در بازاریابی است.
- یکی دیگر از راهبردهای بازاریابی مشخص کردن قیمت مناسب با در نظر گرفتن همه جوانب است.
- اگر شما قیمت مناسبی برای محصول خود مشخص نکرده باشید نمی‌توانید در بازار رقابت کنید.
- قیمت شما اگر کم باشد سود شما پایین خواهد بود و تعداد بیشتری باید بفروشید تا به سود مورد نظرتان برسید.
- قیمت بالا هم باعث کاهش فروش و باز هم کم شدن سود خواهد شد.
محل فروش
محل فروش هم یکی دیگر از مراحل بازاریابی است.
اگر شما محصول مناسبی را در جای نادرست ارائه کنید مسلماً فروش رضایت بخشی نخواهید داشت. شما باید دقیقاً بدانید مردم در چه جایی بیشتر محصول شما را می‌خرند.
حتی ساختارهای توزیع محصول مانند فروش مستقیم به مصرف‌کننده یا فروش از طریق شبکه‌های توزیع نیز شامل وظایف گروه بازاریابی است.
- باید بدانید که چه نوع خریدی برای مشتری شما راحت‌تر است.
- به عنوان مثال باید بدانید فروش اینترنتی برای محصول شما مناسب تر است یا فروش حضوری یا حتی روش‌های دیگر.
- برخی محصولات مثل مواد غذایی نیاز به زنجیره تأمین مناسب دارند چون اگر به‌موقع تأمین نشوند، فاسد خواهند شد.
البته این موارد نیاز به بررسی و مطالعه کافی دارد اما نتایج آن شمارا از ضرر و زیان‌های احتمالی رها می‌کند.
نحوه ارائه محصول یا خدمت
یکی دیگر از مهم‌ترین قسمت‌های بازاریابی نحوه ارائه است.
- نحوه ارائه تعیین‌کننده نگاه مشتری نسبت به شماست.
- اینکه شما چگونه محصول یا خدمات خود را به مشتری ارائه می‌کنید بسیار مهم است.
اگر شما محصولی عالی داشته باشید ولی نتوانید یک تبلیغ و نمایش خوب از آن ارائه کنید، تمام زحمات شما هدر خواهد رفت.
- برای ارائه خوب می‌توانید از روش‌های زیادی که با توجه به محصول و فرهنگ شما متفاوت هستند، استفاده کنید.
- حتی نحوه‌ی بسته‌بندی و آماده‌سازی محصول هم باید با بررسی و مطالعه انجام شود.
این‌ها هم جزء وظایف مهم گروه بازاریابی شماست که با دقت و بررسی کافی باید انجام شود.
- بازاریابی بخش مهم از فرآیند فروش است اما در حقیقت قبل از فروش آغاز می‌شود.
- هر چند اجرای مراحل بازاریابی نیاز به بررسی و مطالعه کافی دارد اما نتایج آن بسیار مؤثر است.
- اگر بازاریابی درست و اصولی داشته باشید دقت در فروش محصولات بالا رفته و در نتیجه فروش شما افزایش خواهد یافت.
- مهم‌ترین مزیت یک بازاریابی خوب و اصولی صرفه‌جویی در هزینه و زمان است.
- قبل از صرف هزینه‌های تولید، محصول خود را به اندازه کافی بررسی کنید.
نظر شما چیه؟