راهکارهای موفقیت در مصاحبه شغلی و استخدام شدن
دغدغه‌ی بسیاری از افراد، فرآیند جلسه مصاحبه و به دنبال آن استخدام شدن است. سؤالاتی که کارجویان از خود می‌پرسند اغلب سؤالات زیر است:
- چگونه برای مصاحبه ی شغلی آمادگی به دست بیاورم؟
- افراد مصاحبه کننده به چه چیزهایی اهمیت می‌دهند؟
- چکار کنم تا آنها را قانع کنم از بین دعوت شدگان من را انتخاب کنند؟
- با داشتن چه مهارت‌هایی می‌توانم نظر آنان را به خودم جلب کنم؟
این دسته سؤالات، سؤالاتی مهم در فرآیند استخدام شدن هستند. یافتن پاسخ به این سؤالات و اجرای آن حتما به استخدام شما کمک خواهد کرد. برای موفقیتِ بلند مدت در یک شغل تنها استخدام شدن کافی نیست. بلکه باید از آن شغل رضایت داشت.
بر همین مبنا این مقاله به سؤالاتی پاسخ می‌دهد که علاوه بر موفقیت در مصاحبه ی شغلی، رضایت شغلی را هم برای شما به ارمغان می‌آورد.
این سوالات عبارتند از:
- آیا می‌توانم خودم محیط کار مورد علاقه‌ام را انتخاب کنم؟
- آیا من شرایط آن شرکت یا سازمان را دارم؟
- از من چه چیزی می‌خواهند؟
- چه ویژگی هایی می‌تواند ما را از سایرین جدا کند؟
- چگونه رزومه بنویسم؟
- به سؤال‌هایی که در جلسه از ما پرسیده می‌شود، چگونه پاسخ دهم؟
از خودمان برای استخدام شدن چه انتظاری داریم؟
اولین نکته‌ای که در این بحث به آن می‌پردازیم این است که از خودمان چه انتظاری داریم.
بعضی از افراد می‌گویند ما دوست داریم فقط کار کنیم و به مسائل دیگر اهمیت نمی‌دهند. این نوع فکر درست نیست؛ قرار نیست ما فقط یک جا کار کنیم. قرار است کار کنیم و در ازای آن دستمزد دریافت کنیم.
حالا این دستمزد می‌تواند در قالب آموزش و یادگیری باشد.
مثلاً من خیلی دوست دارم در شرکت گوگل به مدت یک سال حتی به عنوان یک آبدارچی ساده کار کنم. یا به صورت کارآموز بدون هیچ حقوقی کار کنم. مسلماً در آن شرکت می‌توانم خیلی چیزها یاد بگیرم و سطح علمی خودم را بسیار بالا ببرم.
بعضی مواقع انتخاب با ماست که دوست داریم در یک برند در سطح کشور، استان یا شهر کار کنیم و از آنجا استفاده کنیم. یا نه می‌خواهیم کار کنیم و پول دریافت کنیم.
در این مقاله فرض ما این است که می‌خواهیم استخدام شویم و پول دریافت کنیم.
آیا می‌توانم محیط کار مورد علاقه‌ام را انتخاب کنم؟
همان طور که مدیران از بین چندین نفر استخدام می‌کنند، ما هم باید یاد بگیریم از بین حداقل چند مدیر بهترین گزینه را انتخاب کنیم.
راه‌های گزینش من:
اولین جایی که می‌توانید دست به انتخاب بزنید در آگهی‌های استخدام است. وقتی متن آگهی استخدام را می‌بینید می‌توانید از بین آنها گزینش کنید.
قطعا وقتی یک مدیر در متن آگهی خود از:
- امنیت شغلی
- مزایا
- آرامش در محیط کار
- پرداخت به موقع حقوق
- نیز از کلماتی مثل یادگیری و پویایی
در آگهی خود استفاده می‌کند، گزینه‌ی خوبی برای استخدام شدن است.
زیرا احتمالاً این مدیر:
- فرد سازمان یافته‌تری است.
- فردی است که رفتار سازمانی بهتری دارد.
- فردی است که خودش رفتار سازمانی دارد.
- فردی است که خودش آموزش می‌دهد.
بنابراین می‌تواند محیط خوبی برای ما باشد.
پس اولین بررسی ما برای گزینش محیط کار مورد نظر متن آگهی است که آیا معیارهای اولیه من را دارا می‌باشد؟ می‌تواند من را جذب کند؟
اگر دوست دارید یک متن آگهی جذاب و استاندارد بنویسید این مقاله را حتما بخوانید.
چگونه متن آگهی استخدام خوب بنویسم.
آیا من شرایط آن شرکت یا سازمان را دارم؟
فرض کنید:
- من گرافیک خوانده‌ام و نیرویی که نیاز است حسابداری است.
- در آگهی استخدام اعلام کرده‌اند: مهم نیست حسابداری خوانده باشید یا بدانید، ما همه چیز را آموزش می‌دهیم.
- فرصت خوبی است اگر کاری مدنظر ندارید، این کار را انتخاب کنید.
لزوما برای استخدام شدن در همه‌ی کارها:
- داشتن تخصص لازم نیست.
- اگر شخصیت فوق‌العاده‌ای داشته باشید، می‌توانید بدون داشتن مهارت خاصی در بعضی جاها استخدام شوید.
- این فرصتی است برای به دست آوردن کسب مهارت.
در شرکت من بیشتر نیروهایم در بخش اداری و در بخش فروش از صفر شروع کردند. بدیهی است که ممکن است تخصص‌های خیلی خوبی هم داشته باشند ولی در زمینه‌ای بود که به ما کمکی نمی‌کرد.
مثلا: یکی از همکاران ما در بخش آشپزی و تدریس خیلی قوی بود. شخصیت قابل قبول و خوبی داشت. سازمانی رفتار می‌کرد و از هوش و انرژی کافی برخوردار بود، ما آن را پذیرفتیم و به او آموزش دادیم.
با این آموزش‌ها این شخص در مدت یک الی دو هفته توانست کار معمول را انجام دهد. در مدت 6 ماه که در پیکره‌ی سازمان ماند یادگیری‌اش کامل شد.
بنابراین به صورت پیش فرض به دنبال این نباشید که حتما در تخصص خودتان کار پیدا کنید. هر چند اگر در تخصص خودتان باشد خیلی بهتر است ولی می‌توانید در تخصص‌های دیگر هم وارد شوید و آموزش ببینید.
در مصاحبه از من چه چیزی می‌خواهند؟
گزینه‌ی بعدی این است که ببینیم در مصاحبه شغلی از من چه چیزی می‌خواهند؟
قطعاً همان طور که می‌دانید بعضی از شغل‌ها به ویژگی ظاهری خاصی نیاز دارد. مثلاً:
شغلی به فردی نیاز دارد که قد بلندی داشته باشد. قطعاً اگر من قد کوتاهی داشته باشم مناسب این شغل نیستم. پس بهتر است به دنبال این شغل نروم.
در بعضی شغل‌ها علاوه بر اندام مناسب ممکن است به زیبایی ظاهر هم توجه داشته باشند.
مثلاً فردی که در یک واحد تولیدی در پشت صحنه کار می‌کند ویژگی‌هایی که باید داشته باشد خیلی متفاوت است با فردی که قرار است مانکن شود.
یا فردی که قرار است در یک هتل 5 ستاره کار کند و در بخش پذیرش باشد.
بنابراین باید از استانداردهای ظاهری برخوردار باشد. اگر من از این استانداردها برخوردار نیستم بهتر است دنبال این مشاغل نباشم.
- فارغ از عنوان شغلی آراستگی ظاهری بسیار اهمیت دارد.
- این مهم نیست که ما داریم در یک شرکت به عنوان راننده استخدام می‌شویم یا به عنوان مدیر سازمان.
- حتما تا جایی که امکان دارد باید با بهترین آراستگی و بهترین پوششی که دارید، در مصاحبه ی شغلی حاضر شوید.
چه ویژگی ای می‌تواند در مصاحبه شغلی ما را از سایرین جدا کند؟
یکی از ویژگی‌هایی که می‌تواند ما را از سایرین جدا کند رزومه‌ی ماست.
در رزومه‌هایی که برای ما ارسال شده است بارها و بارها رزومه‌هایی به چشم خورده است که برای من بسیار تعجب آور و در عین حال ناراحت کننده بودند.
به عنوان مثال فردی رزومه‌ی انگلیسی بدون اسم برای من ارسال کرده است. فرض کنید یک مدیر چقدر می‌تواند زمان بگذارد و 100 رزومه‌ی انگلیسی را ترجمه کند.
خیلی خوب است که رزومه‌ی انگلیسی داشته باشیم ولی حتما در کنار رزومه‌ی فارسی.
چگونه رزومه بنویسم؟
از مهارت رزومه نویسی برخوردار شوید.
بعضی از رزومه‌ها شفاف نیستند. برای مدیران بسیار حائز اهمیت است که:
- در چه دانشگاهی تحصیل کرده‌اید.
- چه مهارت‌هایی دارید.
- در چه جاهایی مشغول به کار بوده‌اید.
بنابراین باید رزومه‌ای شفاف ارائه دهید.
نوشتن صرفا مدرک برای یک مدیر جذاب و قانع‌کننده نیست، بلکه باید در کنار مدرک‌ها نیز قید شود که از چه مهارت‌های برخوردار هستید.
یادتان باشد همه مدرک دارند ولی همه مهارت ندارند.
- از رزومه‌های آماده و رزومه‌هایی که در سایت‌های مختلف است اصلاً کپی‌برداری نکنید.
حتماً این سؤال را از خود بپرسید: مدیری که قرار است من را استخدام کند، با دیدن رزومه‌ی من چه ویژگی و مهارت‌هایی را در من می‌تواند پیدا کند؟
این‌که صرفاً یک سری اطلاعات و مدارک خام بنویسیم، رزومه‌ی ما مثل رزومه‌ی دیگران خواهد بود و احتمال می‌رود که رزومه‌ی ما در لیست حذف شده‌ها قرار بگیرد.
تماس تلفنی با محل کار مورد نظر برای استخدام
- ممکن است در بعضی از آگهی‌ها به جای ارسال رزومه از شما بخواهند که در ساعت مقرر شده تماس بگیرید.
مثلاً اعلام کرده‌اند که از ساعت 9 صبح تا 4 بعد از ظهر با این شماره تماس بگیرید.
به هیچ عنوان بعد از 4 بعد از ظهر و قبل از 9 صبح تماس نگیرید.
این مدیران حتما برایشان مهم است که آن فرد رفتار سازمانی داشته باشد.
- یا اگر گفتند از طریق واتساپ با ما در ارتباط باشید حتما همان کاری را که در آگهی از شما خواسته شده است انجام دهید.
خیلی از مدیران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند با افراد حرفه‌ای تری کار کنند.
رفتار سازمانی داشته باشید.
رفتار سازمانی در این مورد یعنی تماس در ساعات مقرر شده و پیام به واتساپی که مشخص شده است.
شما به عنوان کسی که می‌خواهید جذب شوید حتماً رفتار حرفه‌ای و سازمانی را در رفتارتان نشان دهید.
چطوری می‌توان در بین رقبا استخدام شوید؟
فرض کنید رزومه خوب فرستاده‌اید. به موقع تماس گرفته‌اید، به موقع پیام داده‌اید و از شما برای استخدام دعوت شده است.
گام اول
همان طور هم که قبلا ذکر شد گام اول این است که:
با این پیش فرض برای مصاحبه بروید که آیا دوست دارید در آن محیط کار کنید یا خیر؟
گام دوم
از مدیر بپرسید: نیروهای شما چه مدتی است که با شما همکاری می‌کنند؟
اگر نیروهایی دارند که 3، 4 یا 5 سال است که با این مدیر همکاری می‌کنند. قطعاً آن مدیر آیتم‌هایی دارد که می‌تواند در رشد و توسعه‌ی شما بسیار کمک کننده باشد.
اگر همه‌ی نیروهایی که در حال حاضر مشغول کار هستند، فقط 2 ماه است که استخدام شده‌اند و افراد سریع جا به جا می‌شوند، شاید بیانگر این است که مدیر خیلی حرفه‌ای نیست.
گام سوم
این است که:
- باید آن محیط را بپسندید.
ممکن است حالتان از آن محیط به هم بخورد. در این صورت وقتی استخدام می‌شوید انگیزه‌ای برای کار کردن ندارید.
گام چهارم
- یادتان باشد سر وقت حاضر شوید.
- اگر ساعت مشخصی به شما برای مصاحبه داده شده است حتما سر وقت حاضر شوید. زیرا مسلماً افراد زیادی برای استخدام دعوت شده‌اند.
- وقتی روز و ساعت مصاحبه را به شما اعلام کردند، حتما مکان را از قبل مسیر را پیدا کنید. مکان را شناسایی کنید.
- بدون هیچ دغدغه و استرسی ده دقیقه قبل از زمان تعیین شده حضور پیدا کنید.
گام پنجم
- تنها به جلسه مصاحبه بروید.
- هرگز با دوست، همکار یا خانواده‌ی خود در جلسه مصاحبه حاضر نشوید.
- ممکن است محیط کوچک باشد و فضای کافی برای افراد دعوت نشده نباشد.
یادم می‌آید در آخرین مصاحبه‌های استخدامی‌ام خانمی همراه با همسر و دو فرزندش در جلسه حضور پیدا کرد. حتما کاری داشته و من می‌پذیرم که نمی‌توانسته درآن شرایط بیاید. اگر وقتی خودتان را به جای مدیر بگذارید کسی که روز اول رفتار سازمانی را رعایت نمی‌کند چطوری توقع دارید که استخدام شود؟!
پس مهم نیست در چه شرایطی هستید اگر شرایط‌تان خوب نبود می‌توانید تماس بگیرید و بخواهید در صورت امکان وقت شما را جا به جا کنند.
اینجا اصلاً نگران نباشید اتفاقا بسیاری از مدیران حرفه‌ای دوست دارند اگر مشکلی برای شما پیش می‌آید از قبل تماس بگیرید و زمان دیگری را مشخص کنید.
احتمال دارد برای شما مشکل یا حادثه‌ای پیش آید و نتوانید در زمان تعیین شده در جلسه مصاحبه حضور داشته باشید.
اگر از قبل تماس بگیرید و عذرخواهی کنید و اعلام کنید که امکان حضور ندارید در صورت امکان زمان دیگری به شما بدهند، سازمانی رفتار کرده‌اید. مدیران دوست دارند با افرادی که سازمانی و حرفه‌ای عمل می‌کنند همکاری کنند.
جلسه مصاحبه
حتما از حقوق دریافتی خودتان سوال کنید و بپرسید چه مزایایی قرار است دریافت کنید.
اگر در جواب سؤال‌تان پاسخی کلی به شما گفتند. مثلا “حالا سعی می‌کنیم با هم کنار بیاییم” من پیشنهاد می‌کنم، جای بهتری را برای استخدام شدن پیدا کنید.
یک تاکسی را در نظر بگیرید. وقتی از او می‌پرسید کرایه‌ی من چقدر می‌شود؟
می‌گوید هر چقدر کرمتونه. و در آخر با آن جنگ و دعوا داریم. اینجا هم همین است اگر مدیر به صورت حرفه‌ای به ما پاسخ دهد راحت تر می‌توان اطمینان کرد.
من در جلسه‌ای که با کارمندانم داشتم از همان ابتدا اعلام کردم که حقوق اداره‌ی کار پرداخت می‌کنم همراه با 95 درصد از مزایای تعیین شده توسط اداره کار.
علت دادن 95 درصد از مزایا این است اداره‌ی کار برنامه خاصی مد نظرداشته باشد که یا سلیقه‌ی من نیست آن را انجام دهم یا ممکن است بهتر از آن را انجام دهم.
وقتی 95 درصد از مزایا پرداخت می‌شود یعنی بیشتر مزایا. یادتان باشد اگر جایی مزایای کامل به شما پرداخت کردند، حقوق‌تان تا یک و نیم برابر تفاوت می‌کند.
یک عیدی، یک پاداش، یک سنوات و مرخصی، در کنار بیمه اعداد قابل توجهی هستند که با یک حقوق معمولی بسیار متفاوت می‌شود.
پس من به عنوان یک کارمند می‌توانم بیزینسی حرفه‌ای را برای استخدام شدن پیدا و انتخاب کنم.
به سؤال‌هایی که در جلسه مصاحبه از ما پرسیده می‌شود، چگونه پاسخ دهیم؟
برای مدیر بسیار مهم است در پاسخ به سؤال‌هایش چه جوابی می‌دهید.
مهم‌ترین اصل این است که با صداقت به سؤال‌ها پاسخ دهید.
مدیران مصاحبه‌های استخدامی بسیاری برگزار کرده‌اند و با افراد بسیاری روبه رو شده‌اند. به همین دلیل اغلب آنها باهوش و زرنگ هستند اگر شما داستان بافی کنید و دروغ بگویید متوجه می‌شوند.
تصمیم بگیرید از همان برخورد اول با صداقت رفتار کنید. حتی اگر این پیش فرض برایتان به وجود آید که ممکن است استخدام نشوید.
مثلاً اگر از شما پرسیدند قبلا کجا کار می‌کردید؟
صادقانه علت ترک کارتان را بگویید. اگر به علت بی‌نظمی اخراج شده‌اید کتمان نکنید. به فرض بگویید من تا الان در 3 شرکت مشغول کار بوده‌ام.
در شغل اول و دوم مدیران خوبی نداشته‌ام.
در شرکت سوم به دلیل مشکلات شخصی‌ای که برایم پیش آمده بود نمی‌توانستم فرد منظمی باشم. مدیر هم عذر من را خواست.
من به این خاطر از صمیم قلبم حسرت می‌خورم. مجبور بودم بی‌نظم باشم و گرنه من هم از آدم‌های بی‌نظم رضایت ندارم. و می‌دانم که رفتار سازمانی بسیار مهم است.
در جلسات مصاحبه راحت، شفاف و با صداقت صحبت کنید.
اگر در مصاحبه رد شدید
فرض کنید در یک مصاحبه‌ی استخدامی رد شده‌اید.
- ناراحت نباشید زیرا قرار است بین بسیاری از افراد تنها یک نفر یا افراد محدودی استخدام شود.
- یا دارای معیارها و ویژگی‌هایی که مدنظر مدیر است نبوده‌اید.
مثلاً ممکن است یکی از معیارهای مدیر این باشد که محل زندگی نیرویش به محیط کار بسیار نزدیک باشد.
اگر مهارت خاصی دارید که می‌توانید در بخش‌های اداری، تولیدی، خدماتی یک سازمان یا شرکت کار کنید اصلا نگران استخدام نشدنتان نباشید.
من همیشه به افرادی که قرار است استخدام شوند توصیه می‌کنم:
- همان گونه که یک مدیر وقت می‌گذارد و بین بسیاری از افراد یک نفر را انتخاب می‌کند.
- شما هم زمان بگذارید و در جایی سعی کنید استخدام شوید که مورد پسند و رضایت‌تان باشد.
قطعاً اگر مهارتی داشته باشید می‌توانید در جایی که دوست دارید استخدام شوید. اگر هم مهارتی ندارید با حضور در کلاس‌ها و دوره‌های مختلف کار‌آموزی مهارت مورد نظرتان را کسب کنید.
- مهارت‌ها آموختنی هستند حتما زمان بگذارید و یاد بگیرید.
- یادتان باشد بدون مهارت احتمال استخدام شما در شرکت‌های خوب بسیار کم خواهد بود.
امیدوارم که همه‌ی افراد با سواد و با مهارت‌های خوب در شرکت‌های خوب استخدام شوند که در نهایت به رونق بخش‌های خصوصی می‌انجامد. در نتیجه رونق بخش خصوصی در هر کشوری می‌تواند به اقتصاد کلان آن کشور کمک کند.
نظر شما چیه؟